25.000+ mensen aan een baan geholpenKrapte op de arbeidsmarkt
Met de krappe arbeidsmarkt is het moeilijker geworden om personeel te vinden. Dat zorgt bij veel ondernemers voor frustratie. Maar wat houdt een krappe arbeidsmarkt precies in en wat betekent dit voor jouw bedrijf? En hoe kun je het personeelstekort overwinnen en blijven groeien in deze uitdagende omgeving? Ontdek waarom de arbeidskrapte aanhoudt en hoe je jezelf kunt onderscheiden om toptalent aan te trekken. Lees snel verder om waardevolle inzichten en tips te krijgen!
Wat is een krappe arbeidsmarkt?
Een krappe arbeidsmarkt ontstaat wanneer er meer vraag is naar arbeidskrachten dan dat er beschikbaar zijn. Dit betekent dat werkgevers moeite hebben om geschikte werknemers te vinden voor openstaande posities. In zo'n situatie hebben werkzoekenden meer keuzemogelijkheden en kunnen ze vaak betere arbeidsvoorwaarden krijgen, zoals hogere lonen of extra voordelen.
Hoe krap is de arbeidsmarkt? Feiten en cijfers
In Nederland waren er in het eerste kwartaal van 2024 9,8 miljoen werkenden, dat zijn 17.000 meer werkenden dan kwartaal vier van 2023 (CBS). De arbeidsparticipatie was hierbij hoger dan ooit tevoren (Rijksoverheid).
In het eerste kwartaal van 2024 waren er 373.000 mensen - oftewel rond de 3.6 procent - werkloos, wat ver onder het gemiddelde zit en historisch laag is. De afgelopen 20 jaar was de werkloosheid gemiddeld 6 procent.
Het aantal vacatures is nog steeds boven het gemiddelde, met 410.000 vacatures die openstonden in het vierde kwartaal van 2023. In het vierde kwartaal van 2023 stonden tegenover elke 100 werklozen 114 vacatures. Dit was het negende achtereenvolgende kwartaal waarin er meer vacatures zijn dan werklozen (CBS).
Volgens Witjes - hoofd van UWV Arbeidsmarktinformatie en -Advies - gaat de arbeidsmarkt in 2024 van zeer krap naar krap. “We zijn over de ergste krapte op de arbeidsmarkt heen, maar het blíjft krapte. Dat mag je niet bagatelliseren’, waarschuwt Witjes. “Ondanks de economische krimp van de afgelopen kwartalen noemt nog steeds 40 procent van de bedrijven krapte als de belangrijkste reden om niet te kunnen groeien (UWV).”
In Nederland zien we een subtiele verschuiving op de arbeidsmarkt, van extreem krap in 2023 naar slechts krap in 2024. “De boog staat íets minder gespannen, maar het blijft een bijzondere situatie”, constateert Witjes (UWV).
Oorzaken van krappe arbeidsmarkt
- Krapte op de arbeidsmarkt kan verschillende oorzaken hebben. Een van de belangrijkste is de vergrijzing van de beroepsbevolking. Naarmate meer mensen met pensioen gaan, neemt het aantal beschikbare arbeidskrachten af, waardoor er een kloof ontstaat tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt;
- Een andere oorzaak is de snelle technologische vooruitgang. Sommige sectoren zoals de IT, hebben te maken met een groeiende vraag naar gespecialiseerde vaardigheden die niet altijd voldoende beschikbaar zijn in de arbeidsmarkt. 50% van de MKB-bedrijven geeft aan dat het vinden van mensen met de juiste vaardigheden de grootste uitdaging was (FlexNieuws);
- Daarnaast speelt ook demografie een rol. In sommige regio's of landen is er sprake van een krimp van de bevolking, wat leidt tot een kleiner aantal potentiële werknemers. In Nederland zijn er bijvoorbeeld in 2022 meer mensen overleden dan geboren. De geboorte- en sterftecijfers liggen echter dicht bij elkaar (NOS);
- Doordat personeel moeilijk te vinden is moet hetzelfde werk met minder werknemers worden gedaan. Dit zorgt in sommige gevallen voor een te hoge werkdruk en leidt tot uitval (PSY Experts). Een verhoogd verzuim kan zowel een oorzaak als gevolg zijn van een krappe arbeidsmarkt;
- De laatste oorzaak kan liggen aan het aantal deeltijdwerkers, werklozen en semi-werklozen. Nederland is koploper van parttime werken (CPB). Vooral met cruciale beroepen kan dit een probleem vormen. Daarnaast vallen werklozen en semi-werklozen ook onder deze groep, want zij kunnen wel werken, maar hebben op dit moment geen baan.
De uitdagingen van krapte op de arbeidsmarkt
Voor werkgevers kan krapte op de arbeidsmarkt een grote uitdaging vormen. Ze moeten harder concurreren om talent aan te trekken en te behouden. Dit leidt vaak tot het moeten bieden van betere arbeidsvoorwaarden en meer investeringen in opleidingen en trainingen voor werknemers.
Daarnaast kan krapte op de arbeidsmarkt ook leiden tot een vertraging van de groei van je bedrijf. Als er niet genoeg werknemers zijn om aan de vraag naar producten of diensten te voldoen, kan groei in de weg zitten.
Voor werknemers kan krapte op de arbeidsmarkt gunstig zijn, omdat het werknemers meer mogelijkheden biedt om een baan te vinden die bij ze past. Ook hebben ze meer onderhandelingskracht bij het zoeken naar werk.
Aan de andere kant kan krapte op de arbeidsmarkt ook leiden tot hogere werkdruk en stress, vooral in sectoren waar de vraag naar werknemers hoog is en het aanbod laag. Dit leidt soms tot een slechte balans tussen werk en privé, of zelfs uitval.
Kun je zelf iets doen? Zeker! Hierbij 5 tips
Om de uitdagingen van krapte op de arbeidsmarkt aan te pakken is het goed om het volgende te doen:
- Investeer in opleiding en ontwikkeling: Zodat huidige werknemers willen blijven, maar ook nieuwe werknemers zich aangetrokken voelen om er te komen werken;
- Creëer een flexibele werkomgeving: Maak hybride werken standaard. Werknemers besparen reistijd en kunnen productiever en dus efficiënter werken;
- Maak meer werken aantrekkelijk: Probeer aantrekkelijke roosters te maken, bewaak de balans tussen werk en privé en zorg voor voldoende financiële verbetering;
- Gebruik technologie: Automatisering en AI zijn je beste vriend! Laat ze het zware werk doen, zodat jij en je personeel zich bezighouden met taken die écht menselijke aandacht vereisen;
- Koester je huidige personeel: Focus niet alleen op werving van nieuw personeel, maar investeer vooral in het behouden van werknemers en in het anders inrichten van werkzaamheden.
En meer tips vind je in de blog over personeel werven. In die blog vind je ook creatieve voorbeelden uit de praktijk.
